Dunia kanak-kanak merupakan satu dunia yang indah dan penuh imaginasi. Kanak-kanak melihat persekitaran mereka dengan pelbagai imaginasi yang menarik tanpa memahami kesan dan akibat yang boleh memudaratkan mereka.
Ketika inilah bimbingan dan peranan perlu dimainkan oleh orang dewasa terutamanya ibu bapa dalam memastikan kanak-kanak ini dapat memahami tindakan yang boleh membawa kepada kesan positif atau sebaliknya.
Permainan kanak-kanak boleh membantu proses pendidikan dan perkembangan anak-anak di peringkat awal usia. Dari perspektif Islam, permainan merupakan salah satu kaedah mendidik anak-anak mengikut cara Rasulullah S.A.W. Justeru itu, membelikan permainan untuk anak amat digalakkan kerana manfaat yang akan diterima oleh si anak sangatlah besar.
Walau bagaimanapun, pemilihan permainan kanak-kanak perlu dilakukan dengan bijak terutama jika membabitkan aspek keselamatan. Kita tidak mahu insiden yang berlaku pada November 2014 di Ohio, Amerika Syarikat berulang kembali. Kejadian tersebut telah memperlihatkan bagaimana anggota polis telah menembak mati seorang kanak-kanak berkulit hitam kerana menyangka pistol mainan yang diacukan oleh kanak-kanak tersebut adalah pistol sebenar.
Mengapa aspek keselamatan penting?
Pelbagai jenis permainan kanak-kanak yang berada di pasaran kini nampak menarik dan menyeronokkan. Namun, awas! Jika ibu bapa tidak berhati-hati memilih mainan, ia mampu mengundang bahaya kepada keselamatan anak-anak kita.
Ada kalanya, ibu bapa memandang remeh terhadap aspek keselamatan dalam memilih mainan. Antaranya, mainan untuk kanak-kanak berusia 3 tahun ke atas tidak boleh diberikan kepada bayi usia 12 bulan kerana aspek-aspek bayi mudah tertelan mainan dan bahan berwarna pada mainan boleh menjadi penyebab kanser.
Secara amnya, kesedaran masyarakat negara ini terhadap keselamatan alat mainan kanak-kanak masih berada pada tahap yang rendah. Ini dapat dilihat apabila masih ramai pengguna membeli alat mainan berdasarkan harganya yang murah, berkualiti rendah, rupanya yang cantik, bentuk yang canggih, warna dan juga mengikut trend semasa. Bagi mereka, alat mainan kanak-kanak adalah medium hiburan dan penjanaan kepada daya imaginasi anak kecil dan tidak mungkin ia boleh mendatangkan bahaya. Walhal, sudah pelbagai kemalangan dan bahaya kesihatan yang berpunca daripada alat mainan kanak-kanak dilaporkan dalam media, khususnya antarabangsa.
Masih ramai yang memandang ringan akan perkara tersebut. Oleh yang demikian, ibu bapa perlu memberi lebih perhatian apabila membeli barang mainan kepada anak-anak mereka.
Tips memilih mainan untuk kanak-kanak
Bagi memastikan keselamatan anak terjamin dan mengelakkan kemalangan atau kejadian yang tidak diingini berlaku, berikut adalah di antara perkara yang perlu diberi perhatian:
1. Memilih permainan mengikut tahap kesesuaian umur anak-anak. Sebagai contoh, kanak-kanak yang berumur 12 bulan suka meneroka dan mula belajar menggigit. Oleh itu, mainan yang sesuai adalah objek-objek lembut dan ringan.
2. Pastikan mainan bukan diperbuat daripada bahan yang bertoksid. Jangan beli alat permainan yang diperbuat daripada plastic PVC (Poly Vinyl Chloride) kerana ia mengandungi bahan kimia. Sebagai pilihan, belilah barangan yang diperbuat daripada bongkah kayu.
3. Berhati-hati dengan barangan yang bersaiz kecil kerana mungkin akan membuatkan anak anda tercekik. Mainan seperti biji guli atau bebola besi boleh menyebabkan anak-anak kecil termakan dan tercekik. Manakala, mainan yang bertali pula boleh menyebabkan kejadian tali terjerut dan mencekik kanak-kanak tersebut jika tidak berhati-hati.
4. Elakkan memberi mainan yang terdapat bahan bermagnet atau bateri kepada anak-anak kecil.
5. Tidak digalakkan membeli mainan yang boleh mempengaruhi tingkah laku sosial kanak-kanak seperti permainan pistol dan karakter-karakter animasi yang boleh mencetuskan aktiviti atau aksi yang ganas.
6. Ibu bapa juga disarankan agar mengelak daripada membeli barangan yang mempunyai bunyi bising. Hal ini kerana telinga kanak-kanak terutama yang masih kecil agak sensitif. Dikhuatiri ia boleh menjejaskan pendengaran kanak-kanak tersebut.
7. Belilah barangan yang boleh membina kreativiti anak-anak anda. Galakkan mereka untuk terlibat dalam permainan tradisional kerana ia mampu meningkatkan nilai, kreativiti serta kemahiran sosial. Contohnya congkak, gasing dan sebagainya.
Sebagai ibu bapa, anda perlu bijak dalam memilih mainan baik dan sesuai untuk anak anda. Lebih elok lagi jika anda dapat membuatkan mainan tersebut menjadi lebih menarik, kreatif dan berkesan dalam pendidikan anak. Apa yang lebih penting lagi ialah meluangkan masa berkualiti bersama anak-anak seperti bermain bersama mereka dan bukannya membiarkan anak-anak bermain sendirian. Barang permainan adalah alat untuk anak-anak meningkatkan daya perkembangan kognitif mereka. Ia juga merupakan alat untuk ibu bapa berinteraksi dengan mereka. Justeru itu, pilihlah mainan yang sesuai dan selamat agar kita boleh mewujudkan suasana yang harmoni dan sejahtera di dalam keluarga.
Penulis merupakan Pegawai Pembangunan Masyarakat di Bahagian Pembangunan Keluarga, Lembaga Penduduk Dan Pembangunan Keluarga Negara (LPPKN)
